اصطلاحات تخصصی بدنسازی توسط تیم مربیان تن ورز در سه بخش تهیه و تنظیم شده است. برای انجام درست تمرینات بدنسازی نیاز به آشنایی با فرهنگ لغات تخصصی بدنسازی را خواهید داشت. این موضوع به شما کمک میکند بتوانید از منابع تخصصی بدنسازی به درستی استفاده کرده و از منابع دقیق تر و بیشتری استفاده کنید.
بانک جامع لغات تخصصی بدنسازی بر حسب حروف الفبای انگلیسی در این مقاله برای شما همراهان گرامی تن ورز آورده شده است.
اصطلاحات بدنسازی برای ورزشکاران مبتدی تا پیشرفته
بدون شک اگر یک مربی بدنسازی باشید در طراحی برنامه بدنسازی لازم است از لغات بدنسازی استفاده کنید. اگر هم یک آموزنده باشید در هنگام دریافت برنامه بدنسازی با اصطلاحاتی مواجه شده اید که تخصصی بوده است. اما جای نگرانی ندارد. این اصطلاحات ساده و به سرعت قابل یادگیری است. در این قسمت قرار است با بخش اول لغات تخصصی بدنسازی مبتدی تا پیشرفته آشنا شویم.
یک تکرار بیشینه (1rm): مقدار باری که به عنوان درصدی از یک تکرار بیشینه در یک حرکت برداشته میشود.
یک تکرار بیشینه (1mr)(One Repetition Maximum): حداکثر وزنهای که میتوان برای تکرار در یک حرکت خاص جا به جا کرد.
دور کننده (Abductor): عضلهای که موجب دور کردن عضو از بدن میشود. (عضلهای که یک عضو از بدن دور میکند)
نزدیک کننده (Adductor): عضلهای که یک عضو را به بدن نزدیک میکند (عضلهای که موجب نزدیک شدن عضو به بدن میشود)
هوازی (Aerobic): فرایندی که مستلزم اکسیژن است. متابولیسم هوازی در فعالیتهای طولانی مدت و کم شدت مانند دوها و شناهای استقامتی، اتفاق میافتد.
اثر افزایشی (Addibive Effect): وقتی محققان دارند اثر دو یا چند ماده در یک مطالعه انفرادی اندازه گیری میکنند این واژه غالبا در اصطلاحات تخصصی علمی بکار میرود. “اثر افزایش” بطور خیلی ساده بدین معنی است که اثر ترکیبی دو یا فاکتور معادل مجموع اثرات آنها به صورت مجزا است.
این برنامه به شما پیشنهاد میشود : دریافت برنامه بدنسازی اختصاصی
به عنوان مثال میتوان گفت مصرف مکمل کراتین منوهیدرات، به خودی خود، وزن بدون عضله بدن را در یک دوره چهار هفتهای شش پوند افزایش میدهد و مصرف مکمل Hmb ، یه خودی خود، وزن بدون چربی را در یک دوره چهار هفتهای دو پوند افزایش میدهد. اگر اثرات آنها افزایشی باشد، ما انتظار داریم که وقتی دو محصول با هم آمیخته شوند، افزایش معادل 8 پوند در یک دوره زمانی چهار هفتهای در افراد تحت آزمایش ایجاد مینمایند.
Adp یا آدنوزین دی فسفات چیست : یکی از اصطلاحات تخصصی بدنسازی آدنوزین دی فسفات میباشد. این ماده شیمیایی مهمی است که دخیل در تولید انرژی سلولی است. وقتی Atp به منظور تامین انرژی برای انقباضات عضلانی از میتوکندری (کورههای سلولها) تجزیه میشود، Adp تشکیل میگردد، بمنظور احیا دوباره Atp و بازیافت ذخایر انرژی سلولی، بایستی Adp با کراتین فسفات ترکیب شود.
گرفتن مختلط (Alternating Grip): گرفتن میله به صورتی که یک دست رو به بدن و دست دیگر، رو به بیرون از بدن باشد. این شکل گرفتن از چرخش میلههای سنگین در دستها جلوگیری میکند و هنگام کار با وزنهای بسیار سنگین به ویژه در اجرای لیفت مرده، توصیه میشود.
تماما طبیعی (all natural): این واژه تخصصی باشگاهی در مورد ورزشکارنی است که برای یک دوره خاص زمانی از استروئیدهای آنابولیک استفاده ننمودهاند. معمولا در رقابتهای ورزشی طبیعی به ورزشکاران اطلاق میشود که استروئیدها یا از کمک کنندههایی ممنوعه ارگونیک (ergogenic) دیگر برای یک دوره زمانی کمتر از 12 ماه نباشد، استفاده ننمایند.
هضم و جذب غذا: این فرآیندی است که در این فرآیند غذا جذب گشته و توسط بدن استفاده میشود.
Atp آدنوزین تری فسفات چیست : یکی دیگر از لغات تخصصی بدنسازی آدنوزین تری فسفات میباشد. این یک مولکول با انرژی بالا ذخیره شده در عضله و دیگر سلولها بدن است. وقتی یک سلول عضلانی نیاز به انرژی برای انقباض داشته باشد، Atp به Adp تجزیه میشود تا این انرژی را تدارک ببیند. میتوان Atp را به عنوان سوخت واقعی در نظر گرفت که باعث تامین انرژی حرکت عضلانی میشود و اکسیژن و گلوکز در تشکیل Atp شرکت میکنند.
بسیاری از توزیع کنندگان مکملها بدون دلیل اظهار میدارند که این ماده ارتقاء دهنده عملکرد ورزشی یا یاری دهنده ارگوژنیک میباشد و ادعا میکنند که این مکملها تحیل اکسیژن یا گلوکز به سلولها را افزایش میدهند به نوبه خود، مقدار سوخت قابل استفاده هر شکل atp را افزایش میدهد، در نتیجه طول دوره استقامت ماهیچهای را افزایش میدهد.
هوازی (Aerobic): این معنای ” نیاز به اکسیژن” است. متابولیسم هوازی در طی تمرینات با زمان زیاد و شدت پائینی اتفاق میافتد مانند جاگینگ.
آمینو اسیدها (Amino Acids): یک گروه از ترکیبات آلی نیتروژن دار بر پایه کربن وجود دارد که بعنوان واحدهای ساختمانی که پروتئین (و ماهیچهها) از آن ساخته میشود بکار میرود.
بیهوازی (Anaerobic): فرآیندی که بدون حضور اکسیژن رخ میدهد متابولیسم بی هوازی که در فعالیتهای شدید، کوتاه مدت، مانند وزنه برداری و دوی سرعت اتفاق میافتد.
Antagonist Muscle عضلات مخالف چیست : عضلههایی که بصورت دوگانه فلکشن و اکستنشن یک مفصل را انجام میدهند. برای نمونه، انقباض یکی از آن دو عضله سبب حرکت اندام در یک جهت میشود و انقباض دیگری اندام را در جهت مخالف حرکت میدهد.
این برنامه به شما پیشنهاد میشود : برنامه ورزش در خانه
قدامی یا جلویی (Anterior): قسمت جلویی یک سطح در مقابل خلفی.
آنابولیک (Anabolic): این واژه اشاره به بالا رفتن متابولیسم دارد. که فرآیند ساخت واقعی بافتها، عمدتا عضلات، در بدن میباشد. ابن فرآیند ممکن است از طریق واکنشهای طبیعی خود بدن به منظور کار نمودن عضلانی و تغذیه مناسب انجام گیرد یا از طریق وارد نمودن دارو اتفاق بیافتد.
آنابولیسم با دریافت مواد از خون که برای رشد و تعمیر ضروری هستند و استفاده از آنها بمنظور تحریک واکنشهایی که تولد سنتز بافت را میکنند اتفاق میافتد.
استروئیدهای آنابولیک چیست : این نسخههای سنتزی هورمون مردانگی تستوسترون میباشند، که تستوسترون هورمونی است که بسیاری از عملکردها را کنترل مینماید و بطور طبیعی در بدن وجود دارد. در میان این دسته از عملکردها عبارت است از ارتقاء آنابولیسم است.
استروئیدها این واقعه طبیعی بدن را تقلید میکنند اما این توانایی را دارند که این کار با سرعتی شتاب یافته انجام دهند. از طریق تغییرات متابولیسمی شدید در بدن، استروئیدهای آنابولیک سنتز پروتئین را سرعت میبخشند، کاتابولیسم را کاهش میدهند، و وزن عضلانی و قدرت را در ورزشکارانی که با وزنه تمرین میکنند را افزایش میدهند.
استروئیدها نه فقط اثراتشان را بر روی عضلات اعمال مینمایند بلکه متاسفانه بسیار از اعضا بدن را نیز تحت تاثیر قرار میدهند. بدین خاطر است که افزایش شدید در عضلات (حجم) غالبا همراه با اثرات جانبی جدی میباشد.
غیر هوازی (Anaerobic): این لغت به معنای ” بدون اکسیژن” است. متابولیسم غیرهوازی در بافت عضلانی در طی فعالیتهای انفجاری نظیر وزنه برداری یا دوی سرعت اتفاق میافتد.
ضد کاتابولیسم (Anti-Catabolism): این کار عبارت است از متوقف نمودن موقت تجزیه سلولی در بدن است. یک تعداد از مکملهای موثر تغذیهای نظیر گلوتامین، Akg و Hmb و همینطور استروئیدهای آنابولیک ، میتواند به بالا بردن ضد کاتابولیسم کمک نمایند. کم کردن سرعت تجزیه پروتئین کفه ترازوی متابولیسم ماهیچهای را به نفع رشد عضلات جدید جابجا مینماید.
ضد پروتئیولیسیس (Anti-Proteolysis): این یک نوع خاص از ضد کاتابولیسم است: یعنی کم نمودن سرعت یا متوقف نمودن موقت تجریه (ماهیچه) در بدن است.
آنتی اکسیدان (Anti-Oxidant): اینها مواد کوچکی هستند که اکسایش بافت را به حداقل میرسانند و به کنترل رادیکالهای آزاد و تصفیه زائد آنها کمک مینمایند.
این نوشته به شما پیشنهاد میشود : برنامه چربی سوزی
تضعیف اثر (Attenuate): این فصل به معنای تضعیف، کمرنگ نمودن یا کاهش است. این واژه غالبا برای توصیف اثر کمرنگ شوندگی یک دارو یا مکمل در طی چند بار مصرف اعمال میشود. بعنوان مثال اگر شما گیاهی داروئی را افدرا را هر روز دریافت کنید اثرات مثبت آن تضعیف میشود.
در دسترسی پذیری زیستی (Biouavailobility): این نشان دهنده راهی است که مواد مغذی میتواند جذب شود.
واکنش بیوشیمیایی (Biochemichal Reaction): این واژه اشاره بر دامنه وسیع از واکنشهای شیمیایی دارد که در تمامی اندامهای زنده انجام میشود. مثالهایی از واکنشهای بیوشیمیایی که در درون بدن انسان انجام میگیرند عبارتند از تبدیل قند خون به انرژی، اثرات تستوسترون بر روی رشد سلول ماهیچهای و واکنش پالسهای عصبی، که فقط تعدادی از هزاران واکنش هستند که نام برده شد.
سایر لغات تخصصی بدنسازی
ارزش زیست شناختی: این مقیاس از کیفیت پروتئین چگونگی یک غذای معین یا مخلوط غذا حفظ نیتروژن در بدن انسان ارزیابی میشود.
ترکیب بدن چیست (Body composition): یکی از اصطلاحات تخصصی بدنسازی بادی کامپوزیشن میباشد. این درصدی از ترکیب بدن شما است که نشان دهنده مقدار چربی به مقدار وزن بدون چربی است. روشهای بسیار حساس اندازه گیری های ترکیب بدن، شامل dexa است که در واقع میتواند ترکیب بدن را به زیر گروههای بسیار ویژهای تقسیم نماید، مانند درصد مواد معدنی استخوان، آب بدن، مو و …..
هالتر (Barbell): نوعی از وزنه آزاد که به شکل میلهای بلند (معمولا فلزی) است و میتوان وزنههای مختلفی را در دو انتها روی آن سوار کرد. طول آن به حدی است که بتوانید حداقل دست را هنگام گرفتن به اندازه عرض شانه باز کنید. در برخی موارد وزنه روی آن ثابت است و اما بیشتر میتوان دیسکهای وزنه را روی ان گذاشت و با یک حلقه آن را سفت کرد.
بافر (Baffer): این مادهای است که تغییرات غلظت یون هیدروژن (Ph) را به حداقل میرساند. بافرهایی نظیر سدیم فسفات به منظور کمک برای کاهش ساختن اسید لاکتیک در طی تمرینات شدید توسط ورزشکاران استفاده میشود.
نیاز پایه انرژی (BER)(Basic Energy Requirement): میزان کالری مورد نیاز بدن در حال استراحت.
دوسر (Biceps): هر عضلهای که دو سر ثابت داشته باشد اما بیشتر به اختصار برای دوسر بازویی که در جلو بازو قرار دارد، به کار میرود.
نرخ متابولیک پایه چیست (BMR)(Basic Metabolic Rate): حداقل میزان انرژی (یا کالری) که بدن برای زنده ماندن نیاز دارد. اغلب BMR حدود دو سوم انرژی مصرفی روزانه است.
این برنامه به شما پیشنهاد میشود : برنامه بدنسازی بازو
درصد چربی بدن چیست (Body Fat Percentage): وزن چربی بدن که به شکل درصدی از وزن کل بدن نشان داده میشود.
شاخص توده بدن چیست (BMI)(Body Mass Index): میزان چربی بر اساس قد و وزن که برای مردان و زنان بزرگسال به کار میرود. این شاخص برای افراد متوسط مفید است، اما برای ورزشکاران بخصوص با حجم عضلانی بالا باید با احتیاط تفسیر شود.
چگالی استخوان (Bone Density): مقدار بافت استخوانی در یک حجم ثابت آن.
دستگاه سیم کش (Cable Pulley Machine): دستگاهی برای تمرین مقاومتی که میتوان شکلهایی از وزنه مانند سیم و طناب و دستگیرههای مختلف را به آن نصب کرد. نیرو به وسیله یک یا چند قرقره در آن منتقل میشود و هدف آن، حفط مقاومت در تمام دامنه حرکتی است.
کالری (Calorie): واحد رایج انرژی دریافتی یا مصرفی.
کربوهیدراتها (Carbohydrate): اینها ترکیبات آلی هستند که محتوی کربن، هیدروژن و اکسیژن میباشند. آنها منابع سوختی بسیار موثری برای بدن هستند. انواع مختلف کربوهیدراتها شامل نشاستهها (starches)، قندها (sugars) و الیاف هستند و به سه گروه تقسیم میشوند: مونوساکاریدها، دی ساکاریدها و پلی ساکاریدها.
کربوهیدراتها محتوی چهار کالری به ازای هر گرم میباشد. گلوکز- قند خون – کربوهیدراتی است که توسط تمامی سلولهای بدن بعنوان سوخت استفاده میشود.
عضلات قلبی (Cardiac Muscle): نوعی از عضلات غیر ارادی که دیواره قلب را تشکیل میدهد.
کاتابولیک (Catabolic): این واژه مخالف واژه آنابولیک است. این کلمه به معنای تجزیه بافت است. حالتهای کاتابولیکی در هنگام بیماری، عفونت، زخم، تمرین فشرده، اتخاذ رژیم غذایی شدید و عدم سیال سازی (Immobilization) اتفاق میافتد. ناراحتیهای مربوط به کاتابولیکی منجر به افزایش وزن بدون چربی ماهیچهای نمیشود در حقیقت بطور نمونه آنها موجب کاهش در وزن بدون چربی ماهیچهای میشوند.
کاتابولیسم(Catabolic): این واژه اشاره بر تجزیه یا از بین رفتن ماهیچه یا دیگر بافتهای بدنی دارد.
عوامل کی لیت شونده یا عوامل دندانه دار (:(Chelating Agents این دسته از مواد ترکیبات قابل انحلال آلی هستند که میتوانند یونهای معینی فلزی را در ساختمان مولکولی خود جای دهند. این دسته از مواد غالبا برای افزایش جذب مواد معدنی در درون بدن استفاده میشوند. بعنوان مثال آمینو اسیدها بصورت بسیار متداولی بعنوان کی لیت کننده برای آهن و دیگر مواد معدنی که بصورتی ضعیف جذب میشوند استفاده میگردند.
کلسترول (Cholesterol): این یک نوع لیپید (چربی Lipid) است و با این که بطور گستردهای بعنوان یک “چربی بدن” که ضررش بیماری قلبی و سکته قلبی (Stroke) است اما جزء حیاتی در تولید بسیاری از هورمونهای استروئیدی در بدن است. همچنین این ماده پیش زمینهای برای سنتز اسید صفرا و همچنین یک ماده پیش زمینهای برای سنتز هورمون جنسی و ویتامین D میباشد. انواع مختلفی از کلسترول وجود دارد: یعنی (شکل خوب کلسترول) Hdl ، Ldl (شکل بد کلسترول).
لغات تخصصی بدنسازی
کشیدن و بالابردن یا دو ضرب (Clean And Jerk): یک تکنیک دو بخشی از بالابردن وزنه که از قوانین وزنه برداری المپیک است. شامل بلند کردن وزنه (هالتر) تا شانه و سپس بالا بردن آن تا بالای سر (به اندازه طول دستها)، بازوها و آرنج صاف است.
سرد کردن (Coll-Down): مقطع زمانی پس از تمرین اصلی که فرد در آن از حرکاتی مانند راه رفتن، دوی نرم یا کشش های آرامی استفاده میکند. این مرحله برای بازگشت به حالت قبل از تمرین انجام میشود.
آماده سازی (Conditioning): برنامه تمرینی که برای بهبود عملکرد و آماده شدن برای یک رویداد ورزشی طراحی میشود.
کوآنزیم (Coenzyme): این مادهای است که همراه با آنزیم کار میکند تا فعالیت آنزیم را افزایش دهد. بسیاری از کو آنزیمها ویتامینهایی را بعنوان قسمتی از ساختمان مولکولی شان دارند.
پروتئینهای کامل (Complete Proteins): اینها پروتئینهایی هستند که محتوی تمامی آمینواسیدهای ضروری در موازنه صحیح هستند.
کورتیزول (Cortisol): این یکی از هورمونهای کاتابولیکی اولیه در بدن است. با این وجود کاتابولیسم با تجزیه بافت بدن تنها عملکرد کورتیزول نمیباشد. بطور نمونه این ماده نیروزا در پاسخ به ترومافیزیکی یا استرس طولانی مدت دارد. عملکرد آن در میان دیگر عملکردهای متعدداش شامل کنترل التهاب، افزایش کاتابولیسم و گلیکولیز عضلانی (تبدیل گلوکز به لاکتیک اسید انرژی دهنده، فرو نشانی پاسخ ایمنی و حفظ گردش عادی خون عروقی و حفظ عملکرد عادی کلیوی میباشد. فرونشانی تولید کورتیزول در زمانهای کلیدی در هنگام روز ممکن است به بدنسازان در اجتناب از تجزیه عضلانی کمک بنماید. اما شما نیاز به کمی کورتیزول برای بقاء دارید.
کراتین (Creatine): ترکیب شیمیایی که به وسیله بدن ساخته میشود یا از طریق غذا (اصولا گوشتی) جذب میشود و برای ذخیره انرژی و تامین بافت عضلانی استفاده میشود.
این برنامه به شما پیشنهاد میشود : برنامه تمرینی بانوان
کراتین فسفات: این یک مولکول معدنی فسفات است که به Adp متصل میشود تا Atp را بسازد. مصرف مکمل کراتین منوهیدرات به افزایش ذخایر Cp عضلانی شما کمک میکند.
سیتوکین(Cytokine): این واژه برای توصیف دامنه وسیعی از سلولهای پیام آور پروتئین مولکولی استفاده میشود. خانواده سیتوکین پروتیئنها شامل اینترلوکینها (عوامل قدرتمند ضد سطان زایی)، اینترفرونها (که بر علیه عفونتهای ویروسی میتوانند بسیار موثر باشند)، igf-1 (فاکتور رشد انسولین) و … میباشد. سیتوکینها بطو مستقیم بر روی سلولها عمل میکنند و عوامل بسیار قدرتمندی هستند که میتوانند تغییرات عظیمی را در عملکرد سلولی ایجاد نمایند.
کمبود (Deficiency): این یک سطح زیر مطلوبیت یک یا چند ماده مغذی است که برای خوب بودن تندرستی ضروری است که غالبا در مورد ویتامینها دیده میشود.
بسیاری از مکملهای طبیعی که به عنوان یاری دهندگان ارکوژینک در بازار برای ورزشکاران عرضه میشود اگر فردی در این ماده مغذی دارای کمبود باشد در ارتقاء عملکرد ورزشی موثر خواهد بود. یک کمبود میتواند بخاطر تغذیه ضعیف یا در اثر افزایش تقاضای بدنی (بویژه در هنگام تمرین فشرده) یا هردو ایجاد گردد.
Dexa (دکسا): این واژه مخفف (جذب سنجی انرژی دو گانه اشعه x میباشد. دکسا شکلی از اشعه x کل بدن است که برای تعیین ترکیب بدن استفاده میشود.
احتمالا این طریقه دقیق ترین روش در دسترس برای اندازه گیری چربی در بدن است وزن بدون چربی ، تعیین مواد معدنی استخوان و محتوای آب بدن است. این یک رویه بسیار گران قیمت است با این وجود این طریقه یک قسمت مهم از تلاشهای با کیفیت کلینیکی است.
دکستروز جیست (Dexterose): این صرفا نام دیگری برای گلوکز است – این واژگان قابل تعویض بجی هم هستند.
دی پیتیدها (Dipeptides): اینها تکههای پروتئین هستند که ساخته شده از فقط دو آمینو اسید است.
دی ساکاریدها (Disaccharide): این یک ترکیب کربوهیدرات دار ساخته شده از فقط دو آمینو اسید است. عبارتند از ساکاروز (Sucrose) (قند آشپزخانه)، لاکتوز (قند شیر) و مالتوز (Maltose).
دیورتیک یا ادرارآور (Diutretic): این واژه میتواند هر محصولی را که مقدار ترشح ادرار بدن را افزایش دهد توصیف گردد. ادرار آوررهای طبیعی شامل چای سیاه، گوارانا و داندلیون (dandelion) یا گل قاصدک میباشد.
ستهای کاهشی جیست Drop Set : یکی از اصطلاحات تخصصی بدنسازی دراپ ست میباشد. شکلی از تمرین با وزنه است که در آن یک ست از تمرین خاصی تا واماندگی عضلانی انجام میشود، سپس بلافاصله وزن کم میشود و دوباره تا واماندگی عضلانی اجرا میشود.
این نوشته به شما پیشنهاد میشود : برنامه بدنسازی پا
دارو (drug): این واژه نام ژنریک (Generic) هر نوع مادهای است که (به استثنای غذا) که به منظور ممانعت تشخیص (Diagnosis) و یا درمانی یک بیماری استفاده میشود و همینطور به عنوان رهایی دهنده از علائم بیماری استفاده میگردد. کلمه (Medicine) یا دارو درمان معمولا برای توصیف داروهای درمانی (Therapeutic Drugs) که بطور غیر قانونی استفاده میشوند میتوان تمیز داد تلقی میگردد.
Dshea: این واژهای است که مخفف” قانون سال 1994، تحصیل و سلامتی مکملهای رژیم غذایی” میباشد. (Dietary Supplement Health & Education Act . of 1994) این قانون توسط کنگره تصویب شده و بیان میکند که “مکملهای رژیم غذایی” بدین صورت تعریف میشوند.
ویتامینها، مواد معدنی، گیاهان داروئی، هر ماده دیگر با منشا گیاهی (Botanicals) (به استثنای تنباکو)، آمینو اسیدها، هر “ماده رژیم غذایی که به منظور استفاده برای انسان میباشد تا بدین ترتیب به رژیم غذاییاش برای افزایش دریافت جیره غذایی کل مکمل بیافزاید. این مکمل شامل یک کنسانتره متابولیت جزئی تشکیل دهنده (Constituent) ماده استخراج شده (Extracts) یا ترکیبی از هر یک از مواد تشکیل دهنده فهرست بالا میباشد.
دمبل (Dumbbell): نوعی وزنه آزاد که از یک میله کوچیک و دو قطعه وزنه در دو انتهای آن تشکیل شده است. میتوان آن را یک دستی نیز بلند کرد.
تمرینات پویا (Dynamic Exercise): هر گونه فعالیتی که در آن مفاصل و عضلات حرکت کنند.
منابع:
کتب (دایرة المعارف مکملهای غذایی ورزشی و راهنمای گام به گام تمرینات قدرتی)
سایت bodybuliding.com
N:0266